Colloquium Τμήματος Πολιτικών Επιστημών: Δίκτυα επιβίωσης των φτωχών στρωμάτων την περίοδο του μεσοπολέμου. Το λαθρεμπόριο καπνού στη Θεσσαλονίκη.

Ο Κώστας Τζιάρας, διδάκτορας του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών, προσπαθεί να φωτίσει τις κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της οικονομικής παθογένειας στη μεσοπολεμική Ελλάδα εστιάζοντας στην περίπτωση του λαθρεμπόριου καπνού στη Θεσσαλονίκη

Περίληψη:

Η φτώχεια κατά τον μεσοπόλεμο υπήρξε διάχυτη και ακραία. Ο μεσοπόλεμος χαρακτηρίστηκε ανάμεσα σε άλλα και από την πίεση του εργατικού ημερομισθίου και από κρίσεις που εκτόξευαν την ανεργία. Οι μελέτες για το κόστος ζωής συνήθως φθάνουν σε αδιέξοδο. Πώς επιβίωναν οι φτωχοί; Η μαύρη ή  η κατ’ αποκοπή εργασία φωτίζουν ως έναν βαθμό τα σκοτεινά σημεία των στατιστικών υπολογισμών. Οι προσεγγίσεις για τα δίκτυα επιβίωσης που δομήθηκαν στις σχέσεις συγγένειας, κοινής καταγωγής και γειτνίασης προσφέρουν επίσης κάποιες πειστικές απαντήσεις. Στις «φτωχογειτονιές της ελπίδας» αναπτύχθηκε και η ταξική συνείδηση που σχηματίστηκε στους χώρους εργασίας και οδήγησε στο ρωμαλέο εργατικό κίνημα του μεσοπολέμου. Την περίοδο αυτή δημιουργήθηκαν και δίκτυα παράλληλης ή παράνομης οικονομίας. Η σωματεμπορία, ο τζόγος, το λαθρεμπόριο χρυσού και ναρκωτικών συνδέονται με τον κόσμο του περιθωρίου και το οργανωμένο έγκλημα. Από την ανάλυση του πλήθους όμως των περιπτώσεων λαθρεμπορίου καπνού που εντοπίζονται στον τύπο και τα δικαστικά αρχεία προκύπτει η εικόνα ενός εκτεταμένου παράνομου εμπορίου με πρωταγωνιστές ανθρώπους της φτωχολογιάς και χαρακτηριστικά που αγγίζουν τα όρια της πολιτικής πράξης. Στην εισήγηση θα παρουσιαστούν στοιχεία του παραπάνω πλαισίου και θα συζητηθούν τα προβλήματα της συγκεκριμένης υπόθεσης εργασίας.   

Σύντομο βιογραφικό.

Ο Κώστας Τζιάρας είναι διδάκτορας του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Η διδακτορική του διατριβή έχει τίτλο: «Τα λαϊκά στρώματα στη Θεσσαλονίκη του μεσοπολέμου. Πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις της φτώχειας». Είναι απόφοιτος του τμήματος Ιστορίας- Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Από το ίδιο τμήμα έχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στη νεότερη και σύγχρονη ιστορία. Έχει συμμετάσχει με εισηγήσεις σε συνέδρια για τον μεσοπόλεμο και τη δεκαετία του 1940. Διδάσκει ιστορία και λογοτεχνία στο Εναλλακτικό-Μεταβατικό Σχολείο του ΚΕΘΕΑ/ΙΘΑΚΗ.

Μετάβαση στο περιεχόμενο