Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων στις 20 Ιουνίου, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να ενημερώσει για την πρόσφατη υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με το διεθνές Δίκτυο για την προστασία ακαδημαϊκών σε κίνδυνο (Scholars at Risk – SAR network). Στόχος του Μνημονίου είναι η στενότερη και αποτελεσματικότερη συνεργασία για την ανάπτυξη εθνικού τμήματος του Δικτύου στα ελληνικά ΑΕΙ (Ελληνικό Παράρτημα SAR – SAR Greece Section).
Το διεθνές Δίκτυο Scholars at Risk (https://www.scholarsatrisk.org) είναι ένα δίκτυο στο οποίο συμμετέχουν περισσότερα από 540 ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης από 40 χώρες με στόχο την προστασία των ακαδημαϊκών που απειλούνται, την αποτροπή επιθέσεων στην ανώτατη εκπαίδευση και την προώθηση της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Η συνεργασία του ΑΠΘ με το Δίκτυο SAR και η προσπάθεια για δημιουργία ελληνικού τμήματος του Δικτύου ξεκίνησε στο πλαίσιο του προγράμματος S.U.C.RE.: Supporting University Community pathways for REfugees-migrants το 2018, έτος που το ΑΠΘ έγινε το πρώτο ελληνικό ΑΕΙ μέλος του Δικτύου.
Η συνεργασία αυτή εδραιώθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Inspireurope: Supporting Researchers at Risk. Το πρόγραμμα Inspireurope: Supporting Researchers at Risk είναι ένα τριετές πρόγραμμα (2019-2022) που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συντονίζεται από το Πανεπιστήμιο Maynooth της Ιρλανδίας, έδρα του Δικτύου SAR στην Ευρώπη. Στόχος του Προγράμματος, στο οποίο συμμετέχουν 10 εταίροι από όλη την Ευρώπη μεταξύ των οποίων και το ΑΠΘ, είναι να διαμορφώσει μία ισχυρή ευρωπαϊκή συμμαχία απέναντι στις διώξεις, τις διακρίσεις ή τη βία που μπορεί να υφίστανται πρόσφυγες/διωκόμενοι ερευνητές και ακαδημαϊκοί και να τους παρέχει ενεργό υποστήριξη στην αναζήτηση ενός ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος στην Ευρώπη. Το ΑΠΘ συμμετέχει σε όλες τις φάσεις του Προγράμματος και έχει τον κύριο συντονιστικό ρόλο στις δράσεις για την ενίσχυση της υποστήριξης ερευνητών σε κίνδυνο στην Κεντρική, Ανατολική και Νότια Ευρώπη με έμφαση στις χώρες της Βαλκανικής.
«Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, πιστεύοντας ακράδαντα στην αξία της Παιδείας ως μέσου καλλιέργειας των νέων προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μιας κοινωνίας αλληλεγγύης, έχει υλοποιήσει και συνεχίζει να υλοποιεί ιδιαίτερα σημαντικά προγράμματα επιμόρφωσης και υποστήριξης προσφύγων και έχει πραγματοποιήσει ποικίλα σχετικά συνέδρια και ημερίδες. Η συμμετοχή του Πανεπιστημίου μας στο διεθνές Δίκτυο Scholars at Risk αποδεικνύει έμπρακτα για ακόμη μια φορά την κοινωνική ευαισθησία των μελών της Πανεπιστημιακής μας Κοινότητας», επισημαίνει ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Νικόλαος Γ. Παπαϊωάννου.
Το 2021 δύο ακόμη ελληνικά ΑΕΙ, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, έγιναν μέλη του SAR και ένωσαν τις δυνάμεις τους με το ΑΠΘ με κοινό στόχο την έμπρακτη προάσπιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας και την ανάπτυξη του Ελληνικού Παραρτήματος του Δικτύου SAR. Κατά την 96η Σύνοδο των Πρυτάνεων, στις 22 Απριλίου 2021, οι εκπρόσωποι των τριών Πανεπιστημίων, Καθηγητές Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης, Σταύρος Κάτσιος και Νίκος Ναγόπουλος αντίστοιχα, παρουσίασαν αναλυτικά τις ενέργειες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα για τη δημιουργία ελληνικού τμήματος SAR και την πρόοδο που έχει επιτευχθεί. Τα μέλη της Συνόδου των Πρυτάνεων συμφώνησαν πως πρόκειται για μια εξαιρετική δράση, εξήραν τον κοινωνικό ρόλο μιας τέτοιας πρωτοβουλίας και επιβεβαίωσαν την πρόθεσή τους να συνδράμουν στην περαιτέρω διάχυσή της στους κόλπους των ελληνικών Πανεπιστημίων. Ήδη τουλάχιστον τρία ακόμη Πανεπιστήμια βρίσκονται στη διαδικασία ένταξής τους στο δίκτυο. Την επίσημη έναρξη λειτουργίας του Ελληνικού Παραρτήματος SAR Greece θα σηματοδοτήσει εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στο ΑΠΘ την 1η Οκτωβρίου 2021.