Γλωσσολογία είναι η επιστημονική μελέτη της ανθρώπινης γλώσσας. Ασχολείται με την κατανόηση της γλώσσας ως γνώσης και συμπεριφοράς και με τη χρήση της γλώσσας σε ποικίλες κοινωνικές και επικοινωνιακές περιστάσεις. Η γλωσσολογική ανάλυση αφορά διακριτά επίπεδα, όπως αυτό των φθόγγων, τα επίπεδα δομής και σημασίας των λέξεων και των προτάσεων και τα επίπεδα γλωσσικής χρήσης και αλληλεπίδρασης. Η γλωσσολογία αντλεί πληροφορίες από τα επιστημονικά πεδία της βιολογίας, της νευροεπιστήμης, της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της φιλοσοφίας, της πληροφορικής και της παθολογίας της γλώσσας.

Ο σκοπός του Τομέα Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας είναι να προσφέρει ενημερωμένη επιστημονική γνώση σχετική με το ευρύ πεδίο της Γλωσσολογίας και γενικά να ενθαρρύνει την ανάπτυξη ερευνητικού πνεύματος στο συγκεκριμένο πεδίο. Ειδικότερα στόχος του προγράμματος προπτυχιακών σπουδών του Τομέα είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές και οι φοιτήτριές του (α) γερή υποδομή στη θεωρητική και εμπειρική γλωσσολογική έρευνα, (β) γνώση και δεξιότητες που είναι αναγκαίες για ολοκληρωμένους επαγγελματίες γλωσσολόγους και (γ) αρχική εκπαίδευση για καθηγητές και καθηγήτριες της αγγλικής γλώσσας. Οι μεταπτυχιακοί/ές φοιτητές/ήτριες έχουν την ευκαιρία περαιτέρω διερεύνησης των γλωσσολογικών θεωριών και των εφαρμογών τους και αποκτούν προχωρημένες ερευνητικές δεξιότητες, ώστε να μπορούν να εξασκήσουν το επάγγελμα του/της γλωσσολόγου ή του/της ειδικού στη γλωσσική εκπαίδευση είτε σε ακαδημαϊκό επίπεδο είτε σε κάποιον άλλο τομέα υπηρεσιών.

Ο Τομέας Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας είναι ο μεγαλύτερος του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ. και σήμερα αποτελείται από 16 μέλη με ειδίκευση σε γνωστικά αντικείμενα όπως: φωνητική, φωνολογία, μορφολογία, σύνταξη, σημασιολογία, πραγματολογία, γνωστική γλωσσολογία, ψυχογλωσσολογία, απόκτηση πρώτης και δεύτερης γλώσσας, κοινωνιογλωσσολογία, ιστορική γλωσσολογία και μεθοδολογία διδασκαλίας σύγχρονων γλωσσών. Ο Τομέας προσφέρει ποικιλία μαθημάτων που είναι σχετικά με τα παραπάνω ερευνητικά πεδία. Υπάρχουν πέντε κύριες κατευθύνσεις μαθημάτων: (i) αγγλικής γλώσσας, (ii) θεωρητικής γλωσσολογίας, (iii) εφαρμοσμένης γλωσσολογίας, (iv) διακλαδικής γλωσσολογίας και (v) συγγραφής ερευνητικής και διπλωματικής εργασίας.

Ο Τομέας προσφέρει μεταπτυχιακές σπουδές πρώτου και δευτέρου κύκλου στη θεωρητική και εφαρμοσμένη γλωσσολογία. Οι σπουδές πρώτου κύκλου είναι διάρκειας δύο ετών και οδηγούν στην απόκτηση μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης. Λειτουργούν δύο μεταπτυχιακά προγράμματα, ένα στη Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία και ένα στη Διδασκαλία της Αγγλικής ως Ξένης Γλώσσας. Η συγγραφή μεταπτυχιακής διατριβής είναι υποχρεωτική και στα δύο προγράμματα. Για τον δεύτερο κύκλο σπουδών, που οδηγεί σε διδακτορικό δίπλωμα, οι φοιτητές/ήτριες διεξάγουν εμπειρική έρευνα σε κάποιο από τα γνωστικά πεδία ειδίκευσης του Τομέα. Σήμερα τα μέλη του Τομέα προσφέρουν διδασκαλία και επίβλεψη σε περίπου 65 φοιτητές/ήτριες στους δύο κύκλους μεταπτυχιακών σπουδών.

Οι εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες του Τομέα ενισχύονται από την λειτουργία δύο εργαστηρίων, γλωσσικής ανάπτυξης και φωνητικής, καθώς και ενός πειραματικού δημοτικού σχολείου για τη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας.