Η 17 Νοέμβρη έχει συνδεθεί άρρηκτα με τη διεκδίκηση του οράματος για μια καλύτερη ζωή, όπως αυτό εκφράστηκε μέσα από το τρίπτυχο «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία». Σαράντα χρόνια μετά, το κεντρικό σύνθημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου φαντάζει πιο επίκαιρο από ποτέ. Κι αυτό γιατί είναι η πρώτη –ίσως- φορά που ο απολογισμός της επετείου δεν καταγράφει πρόοδο σε κανέναν από τους παραπάνω στόχους.

Η πρωτοφανής οικονομική κρίση δοκιμάζει τις αντοχές της ελληνικής κοινωνίας, που σήμερα δίνει αγώνα επιβίωσης. Το ίδιο σκληρά δοκιμάζεται και η Παιδεία, η οποία αντί να θεωρείται επένδυση για το μέλλον, αντιμετωπίζεται, δυστυχώς, ως περιττή δαπάνη. Τα Πανεπιστήμια, θύματα της πολιτικής της λιτότητας, αγωνίζονται να σταθούν όρθια μετά τις αλλεπάλληλες δραστικές περικοπές της χρηματοδότησής τους και εσχάτως μετά το μέτρο της διαθεσιμότητας, που τους στερεί το πιο ζωτικό τους κομμάτι, το ανθρώπινο δυναμικό. Δυστυχώς, η πολιτεία δεν αντιλαμβάνεται ότι το κόστος του πλήγματος που υφίσταται σήμερα η παιδεία θα είναι εξαιρετικά δύσκολα ανατάξιμο και δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με το όποιο πρόσκαιρο όφελος.

Είναι λυπηρή η διαπίστωση ότι σε συνθήκες οικονομικής και πνευματικής στέρησης, μια γενιά, για πρώτη φορά μετά τη Μεταπολίτευση, αντιμετωπίζει την προοπτική να ζήσει χειρότερα από τη προηγούμενη. Κι είναι ακόμα πιο δυσάρεστη η διαπίστωση ότι η φτώχεια και η πνευματική ένδεια διαμορφώνουν συνθήκες ευνοϊκές για την ενίσχυση ολοκληρωτικών ιδεών και την εμφάνιση φασιστικών φαινομένων, που απειλούν το κεκτημένο της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

Ζούμε μια μαύρη σελίδα της ιστορίας μας. Σε τέτοιες συνθήκες, τους εορτασμούς και τις πανηγύρεις αντικαθιστούν η θλίψη και η περισυλλογή. Με την ανάπτυξη, την κοινωνική πρόοδο και την ευημερία να παραμένουν ανεκπλήρωτοι στόχοι, η νέα γενιά αναζητά όραμα. Αυτό είναι το σημερινό μήνυμα της 17 Νοέμβρη κι αυτή η μεγάλη μας ευθύνη.